Anons kaçırmaya son! Yeni ses teknolojileri yolda

Kulaklar, insanların en etkili duyu organlarıdır. Işık olduğunda görebilir ve nesneler yakınımızdaysa koklayabiliriz. Bununla birlikte kulaklarımız iletişim bakımından bize çok daha fazlasını sunar. Telefonlar ve medya teknolojileri dışında kulaklarımızın üstün iletişim yeteneklerinden çok fazla yararlanmadığımız bir gerçek. Özellikle kamusal alanda özelleştilmiş ses teknolojilerinin sayısı oldukça sınırlı.

Hemen hemen birçoğumuz gürültü nedeniyle çeşitli anonsları kaçırmışızdır. Özellikle havaalanı gibi büyük kitlelerin sınırlı bir merkezde yoğunlaştığı, yüksek gürültülü ortamlarda iletişim zorlu olabilir. Bu ve benzeri sorunların üstesinden gelmek için Alman Fraunhofer Dijital Medya Teknolojileri Enstitüsü'nden araştırmacılar, akustik koşulları analiz eden, arka plan seslerini kaydeden ve genel duyurularının frekanslarını ve dinamiklerini ayarlayan devrim niteliğinde programlar geliştiriyorlar. Gürültüden izole bir şekilde alıcıya yönlendirilen sesli mesajların, havaalanı operasyonlarını kolaylaştırması ve acil bir durumda yolcuların bilgilendirilmesi hedefleniyor.

Havalimanlarında yapısı gereği karmaşık bir akustik hakimdir. Oda Akustik Konuşma İletimi İndeksi (RASTI) belirli bir yerde duyabilme ve anlaşabilme koşullarını gösterir. Skalada koyu mavi ve siyah alanlarda anlaşılabilirlik oranı düşükken, sarıya doğru bu oran yükselir.



Daha iyi bir anlaşılabilirlik ise, hoparlörlerin daha iyi yalıtılması elde edilebilir. İsviçreli mühendislik şirketi WSDG'den Dirk Noy, "Işın Direksiyonu" olarak adlandırılan hoparlörlerin sadece birkaç metrekarelik bir alan için bile hassas bir şekilde ayarlanabileceğini söylüyor. Böylece ses, "doğru'' kişilere özel olarak ulaşılabiliyor. Bu sistemle örneğin, kapıda bekleyen yolculara, uçağın rötar bilgileri duyurulabiliyor. Ayarlanmış özel hoparlörler ile sadece kapıda bekleyen yolculara anons yapılırken, diğer yolcular rahatsız edilmemiş oluyor. Aynı sistemle oluşan kalabalıkların da yönlendirilmesi sağlanabiliyor. Uzmanlar, sesli sinyallerin kalabalık yönlendirme gibi oldukça etkili yeteneklerinin ise yeterince kullanılmadığını söylüyor.

Ses teknolojileri konusunda uygulama alanı neredeyse sınırsız. "Dalga-alan sentezi" kavramı ile bir odanın bir ses çemberi ile donatılması mümkün hale geliyor ve belirlenen daire içerisinde ses neredeyse odadan yayılıyormuş gibi düzenlenebiliyor. Örneğin bir havaalanı güvenlik görevlisinin sesi, bir grup yolcuya "Lütfen, beni takip edin" diyerek acil çıkışa yönlendirilebilir. Böylece personeli olay yerine sevk etmeden, kalabalığın etkin bir şekilde yönetilmesi sağlanabiliyor. Araştırmacılar bu ve benzeri teknolojilerini yakın bir gelecekte havaalanlarında kullanılmaya başlayacağını söylüyor.